Γεμάτο «αγκάθια» μοιάζει το 2021, αφού ειδικά στους τομείς της Κοινωνικής Ασφάλισης και της αγοράς εργασίας, τα προβλήματα είναι πολλά και δυσεπίλυτα. Προβλήματα και εμπόδια που αφορούν τόσο τους συνταξιούχους (έκδοση εκκρεμών συντάξεων, μεταρρύθμιση στην επικουρική ασφάλιση), όσο και τους εργαζόμενους (κατώτατος μισθός, ανεργία).
Ας δούμε συνοπτικά τα κρίσιμα ερωτήματα, που πρέπει να απαντηθούν την χρονιά που μόλις ξεκίνησε:
- Εκκρεμείς απονομές συντάξεων: Το μεγάλο «σαράκι» της ελληνικής οικονομίας, όπως το χαρακτήρισε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, προ ημερών στην ομιλία του για τον προϋπολογισμό του νέου έτους. Αθροιστικά, υπερβαίνουν τις 360.000 οι εκκρεμότητες, όταν μιλάμε για κύρια, επικουρική σύνταξη και εφάπαξ. Αν μάλιστα προσθέσουμε και την παράλληλη ασφάλιση, τότε φτάνουν στις 420.000 οι εκκρεμείς απονομές συντάξεων, αριθμός τεράστιος, που δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στη λειτουργία του e-ΕΦΚΑ. Εάν δεν διορθωθεί άμεσα η κατάσταση με τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε το υπουργείο Εργασίας (επαναφορά συνταξιούχων, μετακίνηση εργαζομένων στο Δημόσιο), τότε οι κοινωνικές αντιδράσεις αναμένονται ιδιαίτερα έντονες.
- Μεταρρύθμιση στην επικουρική ασφάλιση: Πρόκειται για το «μεγάλο project» της κυβέρνησης, που επιμένει να παρέμβει δομικά στο Ασφαλιστικό Σύστημα της χώρας. Οι σχετικές μελέτες αναμένονται στις αρχές της νέας χρονιάς και επίκειται το σχέδιο νόμου, που θα δώσει την ξεκάθαρη εικόνα «της επόμενης μέρας». Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα αμιγώς κεφαλαιοποιητικό σύστημα στην επικουρική ασφάλιση, με τη δημιουργία ατομικού λογαριασμού για όλους τους ασφαλισμένους. Θα παρέχεται το δικαίωμα της επιλογής στους νέους ασφαλισμένους για να διαλέξουν ανάμεσα στο δημόσιο ή σε κάποιο ιδιωτικό σύστημα επικούρισης. Οι απώλειες σε βάθος 30αετίας αναμένονται να υπερβούν τα 60 δισ. ευρώ και αποτελεί ζητούμενο να καλυφθούν από την ανάπτυξη και από τη μείωση της φορολογίας και όχι από ενδεχόμενη μελλοντική μείωση στις επικουρικές συντάξεις.
- Κατώτατος μισθός: Πρόκειται για εκκρεμότητα που παραμένει ήδη από το… 2020, καθώς με αφορμή την πανδημία, ο επανακαθορισμός των κατώτατων αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα, μεταφέρθηκε γι’ αργότερα. Ήδη οι παρατάσεις στην ολοκλήρωση της διαδικασία τρίτωσαν και τώρα πρέπει ο υπουργός Εργασίας, αφού δεχτεί τις εισηγήσεις συνδικάτων, επιμελητηρίων και ειδικών, να αποφανθεί επί του νέου, κατώτατου μισθού, έως τα τέλη Ιουλίου του νέου έτους. Απόφαση κρίσιμη, αφού με δεδομένη τη βαθιά ύφεση που βρίσκεται η χώρα και την εκτίναξη της ανεργίας, ενδεχομένως να οδηγήσει σε «πάγωμα» ή νέα συρρίκνωση των εισοδημάτων εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.
- E-ΕΦΚΑ: Πρόκειται για το «μεγάλο ασθενή» της κοινωνικής ασφάλισης. Ειδικά το 2021, πρέπει με κάποιο «μαγικό τρόπο» να καλυφθούν μειωμένα έσοδα ύψους… 1 δισ. ευρώ! Αν προστεθούν τα διαπιστωμένα προβλήματα στη λειτουργία του Φορέα, που έχουν οδηγήσει στα «κάγκελα» εργαζόμενους και ασφαλισμένους, τότε πράγματι, υπάρχει ένα εκρηκτικό πρόβλημα που απαιτεί άμεση επίλυση.
- Ανεργία: Πρόκειται για ένα πρόβλημα, άμεσα συνυφασμένο με την υγειονομική κρίση, που προκάλεσε ο κορονοϊός, αλλά σχετίζεται και με κυβερνητικές επιλογές. Πρόβλημα που όσο εφαρμόζονται τα έκτακτα μέτρα στήριξης του εισοδήματος των εργαζομένων, που τίθενται σε αναστολή σύμβασης, μάλλον δεν φαίνεται το μέγεθός του. Η ανεργία κυμαίνεται στα επίπεδα του 16% με τάσεις περαιτέρω ανόδου και με κίνδυνο… εκτίναξης, εάν αρθούν τα προστατευτικά μέτρα και παραμείνει η βαθιά ύφεση που βρέθηκε για δεύτερη φορά μέσα σε μια δεκαετία η ελληνική οικονομία. Την επομένη της πανδημίας, η διατήρηση των θέσεων εργασίας θα είναι το «μεγάλο στοίχημα» της κυβέρνησης.
- Εργασιακά: Οι αλλαγές που ετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο, εν μέσω πανδημίας, δημιουργούν καθεστώς ακόμα μεγαλύτερης ανασφάλειας για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Οι αλλαγές προς το χειρότερο στις υπερωρίες, στις απολύσεις, στην τηλεργασία που ακόμα παραμένει απορρυθμισμένη, στον τρόπο πραγματοποίησης απεργιών και στη λειτουργία των συνδικάτων, τρομάζουν. Το ενδεχόμενο άμεσης χειροτέρευσης των εργασιακών κανόνων φαντάζει πιθανό και ίσως αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τη νέα χρονιά…
- Αναδρομικά: Πρόκειται για πρόβλημα που το «κουβαλάει» η χώρα εδώ και τουλάχιστον μια εξαετία. Το 2020 δόθηκε λύση από το ΣτΕ, η οποία ασφαλώς και δεν ικανοποίησε τους συνταξιούχους, οι οποίοι κλήθηκαν να αποδεχτούν να λάβουν ως αναδρομικά μόνο για την περίοδο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016 και όχι για το σύνολο της περιόδου που υπέστησαν σφαγιαστικές περικοπές. Την ίδια στιγμή, η «ερμηνεία» που έδωσε η κυβέρνηση, επί της απόφασης του ΣτΕ, εξόργισε ακόμα περισσότερο τους συνταξιούχους, αφού άφησε εκτός των αναδρομικών, την επικούριση και τα δώρα, ενώ τελικά, τα όποια ποσά χορηγήθηκαν μόνο στο 1/3 των συνταξιούχων. Αποτέλεσμα είναι, οι συνταξιούχοι, με πρωτοβουλία του ΕΝΔΙΣΥ, να ξεκινούν νέο δικαστικό αγώνα, διεκδίκησης των αναδρομικών. Η πρώτη, κρίσιμη συνεδρίαση του ΣτΕ, έχει προγραμματιστεί για τις 15 Ιανουαρίου. Ταυτόχρονα κατατέθηκε προσφυγή και προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
