Περιπτώσεις κατά τις οποίες, μειώνεται το ποσό σύνταξης χηρείας ή ακόμα και καταργείται, περιγράφονται αναλυτικά, σε εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας. Κομβικό σημείο είναι η διαφορά ηλικίας ανάμεσα στους συζύγους, αλλά και τα χρόνια ασφάλισης του θανόντος.
Πιο αναλυτικά, στην εγκύκλιο τονίζεται ότι σύμφωνα με το νόμο Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016), η σύνταξη του επιζώντος συζύγου μειώνεται στην περίπτωση που η διαφορά ηλικίας μεταξύ του αποθανόντος και του επιζώντος συζύγου είναι μεγαλύτερη των δέκα ετών, αφού όμως πρώτα έχει αφαιρεθεί το χρονικό διάστημα του γάμου. Η μείωση καθορίζεται ρητά με ποσοστά που αφορούν πλήρη έτη διαφοράς ηλικίας και φτάνουν το 5% για έτη από 36 και πάνω.
Αν η διαφορά ηλικίας μεταξύ αποβιώσαντος και συζύγου, αφαιρουμένου του διαστήματος του γάμου τους, είναι μεγαλύτερη από δέκα έτη, η σύνταξη του επιζώντος συζύγου, υφίσταται μείωση για κάθε πλήρες έτος διαφοράς, ως εξής:
* Μείωση 1 % για τα έτη από το 10ο έως και το 20ό έτος,
* Μείωση 2% για τα έτη από το 21ο έως και το 25ο έτος,
* Μείωση 3% για τα έτη από το 26ο έως και το 30ό έτος,
* Μείωση 4% για τα έτη από το 31ο έως και το 35ο έτος,
* Μείωση 5% για τα έτη από το 36ο και άνω
Παράλληλα, με το Ν. 4499/2017 θεσμοθετήθηκε η χορήγηση αυτοτελούς κατωτάτου ορίου σύνταξης στον επιζώντα σύζυγο στην περίπτωση που η σύνταξή του είναι μικρότερη του κατωτάτου ποσού του αντίστοιχου προς το χρόνο ασφάλισης του θανόντα.
Ως κατώτατο ποσό σύνταξης λόγω θανάτου ορίστηκε το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξής του για 20 χρόνια ασφάλιση, που είναι τα 384 €.
Εάν ο θανών είχε λιγότερα από 20 χρόνια ασφάλισης, το ποσό των 384,00 € μειώνεται κατά 1,25% για κάθε έτος που υπολείπεται των 20 ετών και μέχρι τα 15 έτη ασφάλισης.
Εάν ο χρόνος ασφάλισης του θανόντα είναι μικρότερος των 15 ετών χορηγείται ως κατώτατο ποσό τα 360 € που αντιστοιχεί σε 15 χρόνια ασφάλισης.
Επομένως:
-Στις περιπτώσεις που λόγω της μεγάλης διαφοράς ηλικίας μεταξύ του αποθανόντος και του επιζώντος συζύγου προκύπτει κάποιο ποσό σύνταξης μικρότερο του κατωτάτου ορίου, αλλά όχι αρνητικό, ο επιζών σύζυγος θα δικαιούται ποσό σύνταξης που αντιστοιχεί στο κατώτατο όριο των προαναφερθέντων διατάξεων.
-Στην περίπτωση που προκύπτει μηδενικό ποσό σύνταξης λόγω της μεγάλης διαφοράς ηλικίας μεταξύ του αποθανόντος και του επιζώντος συζύγου, δεν είναι επιτρεπτό με βάση την ισχύουσα νομοθεσία να απορριφθεί το αίτημα συνταξιοδότησης.
Έτσι, θα εκδίδεται μεν απόφαση συνταξιοδότησης, η οποία θα αναγνωρίζει το δικαίωμα σε σύνταξη, πλην όμως δεν θα καταβάλλεται ποσό σύνταξης.
