Νέα ανώτατα όρια οφειλής, τίθενται εκ του νόμου, για όσους δικαιούνται σύνταξη, αλλά την ίδια στιγμή είναι και οφειλέτες, λόγω μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών. Σε εγκύκλιο του ΕΦΚΑ ξεκαθαρίζεται ότι εφεξής η χορήγηση σύνταξης θα μπορεί να γίνει κανονικά, με ένταξη σε ρύθμιση των χρεών που προϋπάρχουν, αν η οφειλή είναι έως 20.000 ευρώ για όλα τα Ταμεία (πχ πρώην ΟΑΕΕ για ελεύθερους επαγγελματίες και πρώην ΕΤΑΑ για αυτοαπασχολούμενους) και έως 6.000 ευρώ για τον ΟΓΑ. Επίσης, για περιπτώσεις όπου η οφειλή έχει προκύψει από αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, το όριο για τη χορήγηση σύνταξης ανέρχεται πάλι στα 20.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι μέχρι την ψήφιση των νέων ορίων, ίσχυαν τα παλιότερα, που ήταν στα 15.000 ευρώ για το ΕΤΑΑ και στα 4.000 ευρώ για τον ΟΓΑ.
Η εξόφληση του χρέους θα γίνεται με παρακράτηση της οφειλής από τις καταβαλλόμενες συντάξεις, σε έως 60 μηνιαίες δόσεις. Το ελάχιστο ποσό της μηνιαίας δόσης θα είναι τα 50 ευρώ.
Ειδική αναφορά γίνεται όμως για τις περιπτώσεις εκείνες, κατά τις οποίες η οφειλή από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών υπερβαίνει τα ανωτέρω όρια. Στην εγκύκλιο τονίζεται ότι η εξόφληση του συγκεκριμένου χρέους, πέραν του ορίου των 20.000 ευρώ για όλα τα Ταμεία ή των 6.000 ευρώ για τον πρώην ΟΓΑ, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί το αργότερο εντός δύο μηνών από την γνωστοποίηση της οφειλής. Εάν τηρηθεί το συγκεκριμένο χρονικό όριο, τότε η έναρξη καταβολής της σύνταξης, θα πραγματοποιείται από την πρώτη του επόμενου μήνα από την εξόφλησή του.
Πάντως, η εγκύκλιος τονίζει ότι καταργείται «σιωπηρώς» παλαιότερη διάταξη, σύμφωνα με την οποία μετατρεπόταν σε ληξιπρόθεσμο το σύνολο της οφειλής, εάν ο ασφαλισμένος δεν κατέβαλλε το υπερβάλλον ποσό μέσα στη δίμηνη προθεσμία.
Στην περίπτωση που ο υποψήφιος συνταξιούχος δεν εξοφλήσει εντός δύο μηνών το υπερβάλλον ποσό, τότε η έναρξη καταβολής της σύνταξης οριοθετείται την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα από εκείνον που θα πραγματοποιηθεί η σχετική καταβολή.
Η εγκύκλιος επεξηγεί τι θα συμβεί σε περίπτωση που κοινοποιηθεί οφειλή σε ασφαλισμένο που έχει υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης, το οποίο βρίσκεται σε εκκρεμότητα. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ο ασφαλισμένος υποχρεώνεται πάλι να καταβάλλει μόνο το υπερβάλλον ποσό για να μπορεί να συνταξιοδοτηθεί και όχι το σύνολο της οφειλής του.
Προηγούμενη ρύθμιση οφειλών
Η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει ότι εάν υποψήφιος συνταξιούχος, ως ασφαλισμένος, είχε ρυθμίσει την οφειλή του σε δόσεις και τις κατέβαλε κανονικά μέχρι την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, τότε το ύψος των οφειλών του καθορίζεται βάσει του εναπομείναντος ποσού της ρυθμισμένης οφειλής.
Η εγκύκλιος έχει ενσωματώσει μια σειρά από παραδείγματα, σε σχέση με το συγκεκριμένο θέμα. Αυτά είναι τα εξής:
Παράδειγμα 1ο
Έστω ότι ασφαλισμένος υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης τον 5/2020.
Κοινοποιείται έγγραφο οφειλής, για καταβολή ποσού 10.000 ευρώ επί συνολικής οφειλής ύψους 30.000 ευρώ, με λήξη της δίμηνης προθεσμίας τον 5/2021, στην οποία ο υποψήφιος συνταξιούχος δεν ανταποκρίνεται.
Τον 6/2021 και ενώ το αρχικό αίτημα δεν έχει απορριφθεί, εκδηλώνει την επιθυμία να εξοφλήσει την κοινοποιηθείσα οφειλή. Θα πρέπει να καταβάλλει το ποσό τον 10.000 ευρώ το οποίο εάν εξοφληθεί τον ίδιο μήνα (6/2021), η έναρξη συνταξιοδότησης θα είναι η πρώτη μέρα του επόμενου μήνα της εξόφλησης, ήτοι 01/07/2021.
Παράδειγμα 2ο
Έστω ότι ασφαλισμένος υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης τον 5/2020.
Κοινοποιείται έγγραφο οφειλής, για καταβολή ποσού 5.000 ευρώ επί συνολικής οφειλής ύψους 25.000 ευρώ, με λήξη της δίμηνης προθεσμίας τον 12/2020, στην οποία ο υποψήφιος συνταξιούχος δεν ανταποκρίνεται και έχει εκδοθεί απορριπτική απόφαση.
Υποβάλλει νέο αίτημα τον 7/2021 και η οφειλή κατά την ημερομηνία αυτή προσδιορίζεται σε 28.000 ευρώ. Θα πρέπει να κοινοποιηθεί έγγραφο οφειλής, με νέα δίμηνη προθεσμία για την καταβολή μόνο του υπερβάλλοντος ποσού, δηλαδή των 8.000 ευρώ.
Παράδειγμα 3ο:
Έστω ότι ασφαλισμένος υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης τον 5/2020 και συνεχίζει την δραστηριότητα του.
Κοινοποιείται έγγραφο οφειλής- για το χρονικό διάστημα ασφάλισης έως τον 5/2020- με υποχρέωση καταβολής ποσού 10.000 ευρώ επί συνολικής οφειλής ύψους 30.000 ευρώ και λήξη της δίμηνης προθεσμίας τον 5/2021, την οποία καταβάλει τον 6/2021, ενώ το αίτημα δεν έχει ακόμη απορριφθεί. Η έναρξη καταβολής της σύνταξης θα είναι η 01/07/2021 και ο χρόνος καθώς και τυχόν οφειλές από τον 6/2020 έως την διακοπή του επαγγέλματος θα αναζητηθούν όταν γίνει διακοπή και ζητηθεί η αξιοποίηση του χρόνου αυτού.
Σε αντίθεση, για τον τ. ΟΓΑ επειδή δεν γίνεται αντίστοιχη αξιοποίηση, ως διακοπή της ασφάλισης θα πρέπει να λογίζεται η τελευταία μέρα του προηγούμενου μήνα της άσκησης του δικαιώματος και όχι της καταβολής της σύναξης.
Παράδειγμα 4ο:
Ασφαλισμένος του τ. ΟΓΑ υποβάλλει αίτημα για σύνταξη τον 4/2020. Κοινοποιείται οφειλή την οποία πληρώνει μετά την πάροδο του διμήνου τον 7/2021, πριν την απόρριψη του αιτήματος. Η έναρξη καταβολής της σύνταξης θα είναι από 01/08/2021, αλλά ο χρόνος ασφάλισης θα είναι έως τον 4/2020.
Ευνόητο είναι ότι, εφόσον στις προαναφερθείσες περιπτώσεις, το συνταξιοδοτικό αίτημα έχει απορριφθεί, μετά την πάροδο της δίμηνης προθεσμίας, απαιτείται η υποβολή νέου αιτήματος με χρόνο ασφάλισης άρα και υποχρέωσης για καταβολή εισφορών έως και το μήνα υποβολής του νέου αιτήματος.
Παράδειγμα 5ο:
Έστω ότι ο ασφαλισμένος του 3ου παραδείγματος, που συνεχίζει απασχολούμενος, υποβάλλει νέο αίτημα συνταξιοδότησης τον 6/2021, δεδομένου ότι το αρχικό αίτημα του έχει απορριφθεί. Θα πρέπει η οφειλή του να υπολογιστεί με τις τιμές της νέας αίτησης (6/2021), αφού συμπεριληφθεί και το χρονικό διάστημα από την αρχική έως την δεύτερη αίτηση συνταξιοδότησης, δηλαδή από 6/2020 έως και 6/2021 και να κοινοποιηθεί νέο έγγραφο για καταβολή του υπερβάλλοντος ποσού με νέα δίμηνη προθεσμία. Ευνόητο είναι πως η έναρξης συνταξιοδότησης θα είναι από 01/07/2021, εφόσον καταβληθεί εμπρόθεσμα το ποσό οφειλής που υπερβαίνει το όριο παρακράτησης και ο χρόνος καθώς και τυχόν οφειλές από τον 7/2021 έως την διακοπή του επαγγέλματος, θα αναζητηθούν όταν γίνει διακοπή και ζητηθεί η αξιοποίηση του χρόνου αυτού.
Παράδειγμα 6ο:
Έστω ότι ο ασφαλισμένος του 4ου παραδείγματος, υποβάλλει νέο αίτημα συνταξιοδότησης τον 6/2021, δεδομένου ότι το αρχικό αίτημα του έχει απορριφθεί.
Θα πρέπει η οφειλή του να υπολογιστεί με τις τιμές της νέας αίτησης (6/2021), αφού συμπεριληφθεί και το χρονικό διάστημα από την αρχική έως την δεύτερη αίτηση συνταξιοδότησης, δηλαδή από 5/2020 έως και 6/2021 και να κοινοποιηθεί νέο έγγραφο για καταβολή του υπερβάλλοντος ποσού με νέα δίμηνη προθεσμία. Ευνόητο είναι πως η έναρξης συνταξιοδότησης θα είναι από 01/07/2021, εφόσον καταβληθεί εμπρόθεσμα το ποσό οφειλής που υπερβαίνει το όριο παρακράτησης και ο χρόνος ασφάλισης του θα είναι έως τον 6/2021.
