ΤΕΑ: Κίνδυνος για τα Ταμεία που χορηγούν εφάπαξ από το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας

Αντιδράσεις και έντονο προβληματισμό για την επόμενη μέρα των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), έχει προκαλέσει σε παράγοντες της αγοράς, η μεταρρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Εργασίας. Το νομοσχέδιο που θα βρίσκεται έως την Τετάρτη, 6 Δεκεμβρίου, σε δημόσια διαβούλευση, έχει αφιερώσει το μεγαλύτερο μέρος του σε αυτές τις παρεμβάσεις που αλλάζουν άρδην το σκηνικό στο β’ πυλώνα ασφάλισης. Από τη μία, είναι η επιβολή φορολογίας στα εφάπαξ και στις επικουρικές συντάξεις που θα χορηγούν εφεξής τα ΤΕΑ στους ασφαλισμένους. Από την άλλη είναι και η εξίσωση της φορολόγησης με τα ομαδικά ασφαλιστήρια των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών, που σε συνδυασμό με τις νέες προϋποθέσεις που θεσμοθετούνται για τη λειτουργία των ΤΕΑ, οδηγούν σε αύξηση του κόστους. Γι’ αυτό και ο πρόεδρος του ΕΛΕΤΕΑ, Χρήστος Νούνης, υπογραμμίζει ότι αν παραμείνουν ως έχουν οι διατάξεις που αφορούν την Επαγγελματική Ασφάλιση, τότε θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά προς τους εργοδότες, ώστε να δημιουργήσουν νέα τέτοια Ταμεία προαιρετικής ασφάλισης. Από κοντά και οι εκπρόσωποι των Ταμείων Αλληλοβοήθειας, για τα οποία προβλέπεται η μετατροπή τους από υποχρεωτικής, σε προαιρετικής ασφάλισης, από την 1.1.2025 και μετά.

Για τα ΤΕΑ, η λύση της δημιουργίας πολυεργοδοτικών Ταμείων, θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να συνδράμει στη μείωση του κόστους, ώστε να περιορίσει κάπως το όποιο αντικίνητρο δημιουργεί η καινούργια νομοθεσία. Όμως η φορολόγηση, που επιβάλλεται για πρώτη φορά στην παροχή, κατά την έξοδο προς τη συνταξιοδότηση, θεωρείται ότι θα επιφέρει σοβαρό πλήγμα στο σύνολο του κλάδου. Ο φόρος που επιβάλλεται κυμαίνεται με βάση τα έτη ασφάλισης και καταβολής εισφορών στα ΤΕΑ. Ουσιαστικά, όσο περισσότερα έτη έχει ενταχθεί ο ασφαλισμένος σε ένα τέτοιο Ταμείο, τόσο λιγότερο φόρο θα κληθεί να καταβάλλει κατά την εκταμίευση του εφάπαξ ή της επικουρικής σύνταξης, που θα του αναλογεί στη λήξη του εργασιακού του βίου. Σε όλες τις κλίμακες που δημιουργούνται, ο φόρος για το εφάπαξ είναι διπλάσιος από εκείνος για την επικουρική σύνταξη. Πιο αναλυτικά, θεσμοθετείται φόρος 10% για ασφάλιση έως 5 έτη σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιλέξει να λάβει σύνταξη και 20% για εφάπαξ. Από 6-15 έτη ασφάλισης ο φόρος μειώνεται στο 7,5% για περιοδική παροχή (σύνταξη) και σε 15% για εφάπαξ, από 16-25 έτη ασφάλισης, ορίζεται φόρος 5% για περιοδική παροχή και 10% για εφάπαξ κι από 26 έτη και άνω, 2,5% για περιοδική παροχή και 5% για εφάπαξ. Όλοι οι ανωτέρω συντελεστές υπόκεινται σε προσαύξηση κατά 50%, εάν πρόκειται για είσπραξη από το δικαιούχο ποσού πρόωρης εξαγοράς.

Όπως τονίζουν οι εκπρόσωποι της αγοράς, μια τέτοια φορολόγηση, λειτουργεί αποτρεπτικά για να ασφαλιστούν στα ΤΕΑ, ασφαλισμένοι με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα (έως 30.000 ευρώ ετησίως). Ελκυστικά και πάλι υπό προϋποθέσεις, θα παραμείνουν τα ΤΕΑ μόνο για τα υψηλά εισοδήματα. Ταυτόχρονα όμως, το νομοσχέδιο επιβάλει ανώτατο όριο ετήσιων εισφορών τα 15.000 ευρώ, περιορίζοντας έτσι και τα υψηλά εισοδήματα, να επιλέξουν τα ΤΕΑ για την ασφάλιση τους. Εναλλακτικά ως ανώτατο όριο, τίθεται το 20% επί των ετήσιων αποδοχών, που όμως αφορά συνολικά εισφορές εργαζόμενου και εργοδότη.

Βέβαια, το νομοσχέδιο θεσπίζει  κανόνες χρηστής διακυβέρνησης, με στόχο να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των ασφαλισμένων στο συγκεκριμένο μοντέλο ασφάλισης, που είναι προαιρετικό. Η ενίσχυση της διαφάνειας των ΤΕΑ σε αυτό αποσκοπεί. Συνδυαστικά όμως με το νέο μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας, το κόστος εκτιμάται ότι θα εκτοξευθεί καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη τη δημιουργία νέων τέτοιων Ταμείων, αλλά ακόμα και τη βιωσιμότητα των 28 που ήδη υπάρχουν.

Σε σχέση με τα Ταμεία Αλληλοβοήθειας,  αντιδράσεις έχουν προκληθεί κυρίως από το ΤΑΥΦΕ, που έχει 28.000 ασφαλισμένους από τον κλάδο του φαρμάκου και χορηγεί εφάπαξ. Εκτιμάται ότι με αυτή την πρωτοβουλία που χαρακτηρίζεται «αυθαίρετη», ένα αυτοδιοικούμενο Ταμείο Εφάπαξ Παροχών οδηγείται «σε οικονομικό στραγγαλισμό, στερώντας από τους χιλιάδες εργαζόμενους το εφάπαξ».

Χρήστος Νούνης – Πρόεδρος ΕΛΕΤΕΑ: Αρνητικές διατάξεις για τη λειτουργία των ΤΕΑ

«Το νέο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, εάν εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή με τη υφιστάμενη δομή του, θα οδηγήσει ουσιαστικά σε αποδρομή τον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης, θα ενταφιάσει την θεσμική αποταμίευση και θα επιφέρει σοβαρό πλήγμα των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των κοινωνικών εταίρων, εργοδοτών και εργαζομένων, που έχουν επιλέξει προαιρετικά, την τελευταία 20ετία, τη συμμετοχή τους σε κάποιο Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ).

Ειδικότερα ορισμένες διατάξεις του νομοσχεδίου παρεμβαίνουν αρνητικά (ακόμα και με αντισυνταγματικό και αντικοινωνικό τρόπο) στο δομικό πυρήνα λειτουργίας  των ΤΕΑ καθώς ακυρώνουν πρακτικά τον προαιρετικό τους χαρακτήρα επιβάλλοντάς τους (κρατικούς) περιορισμούς εισφορών, ηλικιακούς περιορισμούς εξόδου και μια ιδιαίτερα επιβαρυντική φορολογία στις εφάπαξ παροχές τους που λειτουργεί τιμωρητικά για τους εργαζομένους 50+ που συμμετέχουν ή θέλουν να εισέλθουν στην επαγγελματική ασφάλιση και αποτρεπτικά για τους εργοδότες να προχωρήσουν στη σύσταση και λειτουργία νέων ΤΕΑ αφού εξαϋλώνονται υφιστάμενα θεσμικά κίνητρα σύστασης, ένταξης και παραμονής σε επαγγελματικό ταμείο. Επιπλέον, εισάγεται αδικαιολογήτως για τα επαγγελματικά ταμεία βαρύτατο πλαίσιο εποπτείας, εταιρικής διακυβέρνησης και κανονιστικής συμμόρφωσης το οποίο διέπει τις ασφαλιστικές και τις εισηγμένες εταιρείες και που ασφαλώς η εφαρμογή τους από τα μη κερδοσκοπικά ΤΕΑ – και ειδικά από όσα δεν υποστηρίζονται από εργοδοτική συμμετοχή – αναμένεται να εκτινάξουν πολλαπλασιαστικά το κόστος λειτουργίας τους, να οδηγήσουν σε αναγκαστικό κλείσιμο υφιστάμενα ΤΕΑ και να ακυρώσουν κάθε σκέψη δημιουργίας νέων ΤΕΑ από εργοδοτικής πλευράς.»