Αναγνώριση πλασματικών ετών: Ο φόβος των 220.000 αιτήσεων συνταξιοδότησης έφερε την παράταση

Οι αιτήσεις συνταξιοδότησης έως το τέλος του έτους, αναμένεται να έχουν δραματική αύξηση. Το  υπουργείο Εργασίας έπρεπε να λάβει μέτρα για τον περιορισμό τους. Έτσι, προκρίθηκε η επιλογή της ετήσιας παράτασης στην αναγνώριση των πλασματικών ετών, που βοηθούν στην «έξοδο» προς τη συνταξιοδότηση. Ένα μέτρο που έληγε 31 Δεκεμβρίου 2021 και όπως έγινε γνωστό, πήρε παράταση για ένα έτος. Σχετική νομοθετική ρύθμιση θα κατατεθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, από το αρμόδιο υπουργείο, για την τυπική, αλλά και ουσιαστική επέκταση του μέτρου.

Η εν λόγω παρέμβαση μάλλον ήταν απαραίτητο να γίνει.  Τα στοιχεία που καθημερινά εισρέουν στο υπουργείο Εργασίας και τα οποία έχουν αναδειχθεί το προηγούμενο διάστημα, με ανάλογα δημοσιεύματα, είναι αποκαλυπτικά: Ήταν τόσο μεγάλη η αύξηση των νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης, που αν συνεχιζόταν αυτό το «τσουνάμι», θα υπήρχε σοβαρός κίνδυνος να ανατραπεί όλη η προσπάθεια που καταβάλλεται για να περιοριστούν οι εκκρεμότητες σε αυτό το πεδίο. Είναι χαρακτηριστικό ότι,  μετά τις 83.000 αιτήσεις που είχαν υποβληθεί κατά το α’ εξάμηνο του τρέχοντος έτος, γινόταν ανοιχτά η εκτίμηση για άλλες… τουλάχιστον 140.000 αιτήσεις έως το τέλος της χρονιάς! Το «εφιαλτικό» σενάριο των 220.000 αιτήσεων για το 2021, θέλει πάση θυσία να αποφύγει το υπουργείο Εργασίας.

Με δεδομένο ότι τα στοιχεία  του Ιουνίου, από το σύστημα ΑΤΛΑΣ, έδειχναν 130.510 εκκρεμείς αιτήσεις για κύρια σύνταξη στην αναμονή, τα περιθώρια αντίδρασης ήταν περιορισμένα. Εάν αυξηθεί τόσο πολύ ο όγκος των νέων αιτήσεων, τότε ο στόχος των 30.000 απονομών κύριων συντάξεων το μήνα, θα είναι «σταγόνα στον ωκεανό». Η έλευση των ιδιωτών δικηγόρων και λογιστών θα ακυρωθεί από την ίδια την αθρόα αύξηση των νέων αιτήσεων.

Στο πλαίσιο αυτό, επιλέχθηκε να δοθεί αυτή η παράταση. Έτσι, τώρα οι ασφαλισμένοι που βρίσκονται κοντά στην έξοδο προς τη σύνταξη, έχουν ένα χρόνο μπροστά τους, για να αποφασίσουν να το πράξουν, αξιοποιώντας και το μέτρο της αναγνώρισης πλασματικών ετών ασφάλισης (πχ σπουδές ή στρατιωτική θητεία).

Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Εργασίας έδωσε στη δημοσιότητα τις κατηγορίες των εργαζομένων-ασφαλισμένων που δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές στα γενικά όρια ηλικίας, που θα συντελεστούν από την 1.1.2022 και μετά. Επιχειρήθηκε μέσα από κατηγοριοποίηση των ασφαλισμένων και με συγκεκριμένα παραδείγματα να αναδειχτούν οι διαφορετικές περιπτώσεις θεμελίωσης και κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος.

Πιο αναλυτικά, τονίστηκαν τα εξής:

Όποιος ασφαλισμένος έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31/12/2021, μπορεί να το ασκήσει οποτεδήποτε χωρίς κανένα περιορισμό! Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές στα όρια ηλικίας, που έχουν θεσμοθετηθεί ήδη από το 2015 και θα τεθούν σε ισχύ την 1^η Ιανουαρίου 2022.

Το υπουργείο Εργασίας, χαρακτηρίζει αυθαίρετη και εσφαλμένη την άποψη ότι οι ασφαλισμένοι που θέλουν να βγουν στη σύνταξη θα πρέπει να το κάνουν μέχρι τις 31/12/2021, καθώς από 1/1/2022 δήθεν αυξάνονται τα όρια ηλικίας. Άλλωστε, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου έχει επανειλημμένα διαβεβαιώσει κατά καιρούς με κάθε τρόπο ότι τα όρια ηλικίας δεν αυξάνονται.

Επομένως και με βάση τα παραπάνω τονίζεται πως:

• Όσοι ασφαλισμένοι θεμελίωσαν δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι τις 18/08/2015 μπορούν να υποβάλλουν οποτεδήποτε το αίτημα συνταξιοδότησής τους και μετά την 01/01/2022, χωρίς κανένα περιορισμό ή αύξηση ορίων συνταξιοδότησης.

Παράδειγμα: Ασφαλισμένη μητέρα ανηλίκου που μέχρι 31/12/2012 είχε 5.500 ημέρες ασφάλισης και ήταν 57 ετών, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί οποτεδήποτε, αφού θεμελίωσε δικαίωμα πριν την 18/08/2015.

• Όσοι ασφαλισμένοι κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μεταξύ 19/8/2015 έως 31/12/2021 μπορούν να ασκήσουν και αυτοί οποτεδήποτε το δικαίωμά τους και μετά την 1/1/2022 και συγκεκριμένα όταν συμπληρώσουν το νέο (μεταβατικό) όριο ηλικίας.

Παράδειγμα (κατοχύρωση μέχρι 31.12.2021, άσκηση μετά την 01.01.2022): Ασφαλισμένη μητέρα στο ΙΚΑ που κατά το έτος 2012 έχει συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης, έχει συγχρόνως ανήλικο παιδί, και συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας το έτος 2019. Δικαιούται πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 64 ετών και 5 μηνών. Το δικαίωμα το κατοχυρώνει το 2019 και το θεμελιώνει το 2023. Το δικαίωμα δεν χάνεται και μπορεί να ασκηθεί μετά το 2023.

• Όσοι ασφαλισμένοι δεν θεμελίωσαν ή κατοχύρωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν από τις 31/12/2021 δεν εμπίπτουν στα μεταβατικά όρια ηλικίας και από 01/01/2022 συνταξιοδοτούνται με τους εξής βασικούς κανόνες:

1. Στο 67^ο έτος της ηλικίας με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης ή 4.500 ημέρες ασφάλισης

ή

2. Στο 62^ο έτος της ηλικίας με τουλάχιστον σαράντα 40 έτη ασφάλισης ή 12.000 ημέρες ασφάλισης,

ή

3. Στο 62^ο έτος της ηλικίας και τις εκάστοτε ημέρες ασφάλισης που απαιτούνται για μειωμένη σύνταξη, όπου αυτή προβλέπεται,
4. Συνεχίζουν να ισχύουν ειδικότερες προβλέψεις για συγκεκριμένες κατηγορίες ασφαλισμένων (στρατιωτικοί, βαρέα και ανθυγιεινά κ.λπ.)

Παραδείγματα: (α) άνδρας στο ΙΚΑ που δεν συμπληρώνει τις 10.500 ημέρες έως το 2012, (β) γυναίκα μητέρα ανηλίκου που δεν συμπλήρωσε 5.500 ημέρες έως το 2012 ή δεν συμπλήρωσε το 60^ο έτος της ηλικίας της μέχρι το 2021 για πλήρη σύνταξη ή το 55^ο έτος της ηλικίας της μέχρι το 2021 για μειωμένη σύνταξη και (γ) άνδρας δημόσιος υπάλληλος που έχει 35 έτη ασφάλισης, αλλά δεν συμπληρώνει τα 58 έτη έως το 2021. 

Τα παραπάνω παραδείγματα είναι ενδεικτικές περιπτώσεις ασφαλισμένων όπου δεν θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν τις 31/12/2021 ούτε εμπίπτουν στα μεταβατικά όρια ηλικίας και τους καλύπτουν οι κανόνες συνταξιοδότησης που προαναφέρθηκαν (67^ο έτος με τουλάχιστον με 15 έτη ασφάλισης κ.ο.κ.).