Η εξαγορά χρόνου ασφάλισης αποτελεί ένα «όπλο» στην «φαρέτρα» του εργαζόμενου, που συνήθως το χρησιμοποιεί για να «έρθει πιο κοντά» η στιγμή της συνταξιοδότησης. Ειδικά όμως για τους μη μισθωτούς ο προηγούμενος νόμος, ο γνωστός «νόμος Κατρούγκαλου», συνέδεε την εξαγορά με το ετήσιο εισόδημά τους. Τώρα πια αυτό αλλάζει και αυτό περιγράφεται αναλυτικά σε εγκύκλιο του e-ΕΦΚΑ. Οι παρεμβάσεις που θεσμοθετήθηκαν ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο με το «νόμο Βρούτση» (ν.4670/2020) και τώρα κωδικοποιούνται για να εφαρμοστούν, έστω και αναδρομικά, αφορούν αιτήσεις που υποβλήθηκαν από 1.1.2020 και μετά.
Η βασική διαφορά που ενσωματώθηκε στο «νόμο Βρούτση», αλλάζοντας το status που είχε δημιουργηθεί με το «νόμο Κατρούγκαλου» (ν.4387/16), είναι ότι από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά, αποσυνδέθηκε ο υπολογισμός των εισφορών των Ελεύθερων Επαγγελματιών, Αυτοτελώς Απασχολούμενων και Αγροτών από το δηλωθέν εισόδημα και εισήχθη νέο σύστημα ασφαλιστικών κατηγοριών. Έτσι, ορίστηκε ότι ο τρόπος υπολογισμού της εισφοράς εξαγοράς αναγνωριζόμενων χρόνων για μη μισθωτούς ασφαλισμένους, από 1.1.2020, προκύπτει σε συνάρτηση με την επιλεγείσα ασφαλιστική κατηγορία, κατά το έτος υποβολής αίτησης αναγνώρισης.
Στην εγκύκλιο γίνεται ειδική αναφορά με παραδείγματα για διάφορες περιπτώσεις εξαγοράς χρόνου ασφάλισης μη μισθωτών: Ακριβέστερα, επισημαίνονται τα ισχύοντα για περιπτώσεις μοναδικής ή πολλαπλής μη μισθωτής απασχόλησης, για μητέρες ασφαλισμένες, καθώς επίσης και για περιπτώσεις προαιρετικής ασφάλισης, διακοπής ασφάλισης, πολλαπλές αναγνωρίσεις. Δεν αποσαφηνίζεται όμως τι θα ισχύει για περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης…
Υπολογισμός Μηνιαίας Εισφοράς Αναγνωριζόμενων Χρόνων
Α. Μη Μισθωτοί ασφαλισμένοι
Μοναδική ή πολλαπλή Μη Μισθωτή Απασχόληση
Η μηνιαία εισφορά εξαγοράς, υπολογίζεται με βάση την ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλεγεί κατά το έτος υποβολής της αίτησης αναγνώρισης.
Παράδειγμα: Ελεύθερος επαγγελματίας, ασφαλισμένος π. ΟΑΕΕ, που για το έτος 2020 έχει επιλέξει την 3η ασφαλιστική κατηγορία, υποβάλλει τον Οκτώβριο 2020 αίτηση για αναγνώριση τριών ετών ασφάλισης λόγω σπουδών.
Το ποσό της μηνιαίας εισφοράς εξαγοράς ανέρχεται σε:
3 έτη x 12 μήνες x 236€ μηνιαία εισφορά ΚΣ που αντιστοιχεί στην 3η ακ = 8.496€.
Επισημαίνεται ειδικότερα ότι:
– Η αναγνώριση δε μπορεί να γίνει σε ασφαλιστική κατηγορία μικρότερη της πρώτης. Ως εκ τούτου, νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι (έως πέντε έτη ασφάλισης), που κατά το έτος υποβολής της αίτησης αναγνώρισης χρόνου με εξαγορά έχουν ενταχθεί στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία, θα πρέπει να επιλέξουν την ασφαλιστική κατηγορία που επιθυμούν να υπολογιστεί η μηνιαία εισφορά εξαγοράς, με κατώτερη την 1η ασφαλιστική κατηγορία.
Μητέρες ασφαλισμένες
Η μηνιαία εισφορά εξαγοράς υπολογίζεται εις ολόκληρον. Άρα, δεν εφαρμόζονται για τις περιπτώσεις αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης, όλες εκείνες οι παλαιότερες διατάξεις που προέβλεπαν την καταβολή μειωμένων κατά 50% ασφαλιστικών εισφορών κύριας σύνταξης λόγω μητρότητας.
Παράδειγμα: Ελεύθερη επαγγελματίας, ασφαλισμένη π. ΟΑΕΕ, που για το έτος 2020 έχει επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία και καταβάλλει μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω μητρότητας που αντιστοιχεί στο μηνιαίο ποσό των 77.50€ ΚΣ (155€x50%), υποβάλλει τον Οκτώβριο 2020 αίτηση για αναγνώριση δύο ετών χρόνου ασφάλισης λόγω σπουδών.
Το ποσό της μηνιαίας εισφοράς εξαγοράς ανέρχεται σε:
2 έτη x 12 μήνες x 155€ μηνιαία εισφορά ΚΣ που αντιστοιχεί στην 1η ακ = 3.720€.
Προαιρετική ασφάλιση
Ασφαλισμένοι που κατά τον χρόνο υποβολής αιτήματος αναγνώρισης τελούν σε καθεστώς προαιρετικής ασφάλισης καταβάλλουν, για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα, την εισφορά κλάδου σύνταξης της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχουν ενταχθεί.
Διακοπή ασφάλισης
Αιτούντες αναγνώρισης χρόνου, που κατά την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης έχουν διακόψει την ασφάλιση αντιμετωπίζονται, κατά περίπτωση, ως εξής:
– Εάν κατά το έτος υποβολής του αιτήματος αναγνώρισης είχαν ενεργή ασφάλιση και άρα είχαν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία, η εισφορά αναγνώρισης υπολογίζεται επί της ασφαλιστικής κατηγορίας της επιλογής τους.
Παράδειγμα: Πολιτικός μηχανικός, ασφαλισμένος π. ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ, που για το έτος 2020 έχει επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία, διακόπτει την ασφάλιση τον 9.2020 και υποβάλλει τον Νοέμβριο 2020 αίτηση για αναγνώριση χρόνου σπουδών ενός (1) έτους.
Το ποσό της μηνιαίας εισφοράς εξαγοράς ανέρχεται σε:
1 έτος x 12 μήνες x 155€ μηνιαία εισφορά ΚΣ που αντιστοιχεί στην 1η ακ = 1.860€.
– Εάν κατά το έτος υποβολής του αιτήματος δεν είχε προηγηθεί ασφάλιση, επιλέγουν την ασφαλιστική κατηγορία που επιθυμούν να υπολογιστεί η μηνιαία εισφορά εξαγοράς, με ελάχιστη την εισφορά που αντιστοιχεί στην 1η ασφαλιστική κατηγορία.
Παράδειγμα: Γιατρός, ασφαλισμένος π. ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ, που έχει διακόψει την υποχρεωτική ασφάλιση τον 3.2018, υποβάλλει τον Οκτώβριο 2020 αίτηση για αναγνώριση χρόνου τέκνων δύο ετών.
Ο εν λόγω ασφαλισμένος θα πρέπει να επιλέξει από τις ασφαλιστικές κατηγορίες των αυτοαπασχολούμενων, με ελάχιστη την 1η ακ και εν συνεχεία θα υπολογιστεί το ποσό της μηνιαίας εισφοράς εξαγοράς Κλάδου Σύνταξης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα.
Πολλαπλές αναγνωρίσεις
Εφόσον, κατά το ίδιο έτος, έχουν υποβληθεί περισσότερες από μία αιτήσεις αναγνώρισης χρόνου με εξαγορά, η μηνιαία εισφορά εξαγοράς θα πρέπει να υπολογισθεί στην ίδια ασφαλιστική κατηγορία και ειδικότερα, στην ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλεγεί κατά την πρώτη χρονικά υποβληθείσα αίτηση.
Β. Μισθωτοί ασφαλισμένοι
Για τον υπολογισμό της εισφοράς εξαγοράς αναγνωριζόμενων χρόνων μισθωτών ασφαλισμένων δεν έχουν επέλθει τροποποιήσεις και εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 34 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, είτε πρόκειται για απασχόληση σε έναν εργοδότη, είτε πρόκειται για πολλαπλή απασχόληση, για τις οποίες έχουν δοθεί οδηγίες με την υπ’ αριθμ. 29/2017 εγκύκλιο του e- ΕΦΚΑ.
