Χορήγηση δανείων με χαμηλό επιτόκιο, ανακαίνιση κατοικιών, αντιπαροχή και αξιοποίηση σπιτιών ιδιωτών για συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών. Αυτές είναι οι βασικές πρωτοβουλίες που θα λάβει η κυβέρνηση το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, για να στηρίξει την πρώτη κατοικία για νέους αλλά και νέα ζευγάρια. Όλες οι δράσεις θα ενσωματωθούν σε σχέδιο νόμου, που θα τεθεί σε διαβούλευση αμέσως μετά την ψήφιση του μίνι Ασφαλιστικού, που αναμένεται να εισαχθεί τις επόμενες μέρες στην Βουλή.
Ας δούμε πιο αναλυτικά, όλο το πλέγμα της στεγαστικής πολιτικής που προωθεί το υπουργείο Εργασίας:
Χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια
Στόχος είναι η καταβολή δόσης, να είναι πολύ μικρότερη από το ενοίκιο, μιας και το επιτόκιο του δανείου που θα προκύψει, θα αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο των εμπορικών επιτοκίων. Το επιτόκιο θα είναι μηδενικό για τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες. Αποπληρωμή δόσης, συνεπάγεται και ιδιοκτησία του σπιτιού για όσους επιλέξουν να ενταχθούν στην συγκεκριμένη δράση. Το δάνειο θα καλύπτει το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, ποσοστό υψηλότερο σε σχέση με το 80% που καλύπτουν τα στεγαστικά δάνεια των τραπεζών. Άρα, η ιδιωτική συμμετοχή που πρέπει να συνεισφέρουν οι νέοι μειώνεται στο 10 % της αξίας του σπιτιού. Τα νέα κριτήρια που θα τεθούν και αναμένεται να ενσωματωθούν στο σχέδιο νόμου, είναι τα εξής:
– Ανώτατο όριο 200.000 ευρώ στην αξία της κατοικίας που μπορούν να αγοράσουν οι δικαιούχοι.
– Απαγορεύεται η αγορά του ακινήτου από συγγενή πρώτου βαθμού του δανειολήπτη.
– Δεν θα υπάρχει εγγυητής του δανείου.
– Τίθεται 8μηνη προθεσμία (6μηνη αρχικά με δυνατότητα παράτασης 2 μηνών) από την προέγκριση του δανείου μέχρι την υπογραφή της δανειακής σύμβασης.
Το πρόγραμμα χορήγησης στεγαστικών δανείων προβλέπει πλαφόν 150.000 ευρώ στο ύψος του δανείου. Ενδεικτικά, περιοχές με τέτοιες αντικειμενικές αξίες θα μπορούσαν να είναι η Αγία Παρασκευή (1500-2050 ευρώ ανά τετραγωνικό), το Μαρούσι (1500-2300 ευρώ), η Πεύκη (1300-2250 ευρώ), το 4ο Δημοτικό Διαμέρισμα Θεσσαλονίκης (Τούμπα 1250 – 1550 ευρώ). Υπενθυμίζεται ότι οι αντικειμενικές αξίες αφορούν νεόδμητα ακίνητα ενώ το πρόγραμμα των στεγαστικών δανείων αφορά ακίνητα κατασκευασμένα έως το 2007, οι αξίες των οποίων είναι προφανώς χαμηλότερες σε σχέση με τα νεόδμητα.
Πρόγραμμα «Κάλυψη»
Το πρόγραμμα «Κάλυψη» βασίζεται στα κενά σπίτια που θα απελευθερωθούν από το πρόγραμμα «Εστία» μέσω του οποίου νοικιάστηκαν από το Δημόσιο περισσότερες από 1.000 ιδιωτικές κατοικίες και διατέθηκαν για μεταβατικό διάστημα σε μετανάστες. Το πρόγραμμα «Εστία» λήγει στις 31 Δεκεμβρίου. Αμέσως μετά οι κατοικίες αυτές, (εφόσον φυσικά οι ιδιοκτήτες τους συμφωνούν) θα επισκευαστούν αν χρειάζεται με δαπάνες του Δημοσίου και θα διατεθούν δωρεάν, ή με πολύ χαμηλό ενοίκιο σε ευάλωτους νέους ηλικίας 25-39 ετών, δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Προτεραιότητα θα δοθεί σε πολύτεκνους, τρίτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες με αντικειμενικά κριτήρια (μοριοδότηση).
Κοινωνική αντιπαροχή
Οι φορείς του Δημοσίου (ΔΥΠΑ και άλλοι) θα εισφέρουν αδόμητες και αναξιοποίητες εκτάσεις στις οποίες οι τεχνικές εταιρίες κατόπιν διαγωνισμού θα αναλάβουν να κατασκευάσουν σπίτια και καταστήματα με βάση τις προδιαγραφές που θα ορίζονται στην προκήρυξη του διαγωνισμού. Οι εταιρείες θα αποπληρώνονται από την εκμετάλλευση των ακινήτων αλλά θα έχουν την υποχρέωση να διαθέτουν ένα ποσοστό των κατοικιών με χαμηλά ενοίκια στους δικαιούχους του προγράμματος κοινωνικής αντιπαροχής. Επίσης ο φορέας του Δημοσίου θα διατηρεί την κυριότητα των ακινήτων.
Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη πρακτική κοινωνικής στέγης που έχει εξασφαλίσει το 20-25% των ακινήτων στην Αυστρία ή την Ολλανδία να διατίθενται με ρυθμισμένα χαμηλά ενοίκια. Παρόμοιες πρωτοβουλίες έχουν αναληφθεί και στην Ισπανία.
Πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω»
Το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» παρέχει επιδοτήσεις για ανακαίνιση κλειστών κατοικιών προκειμένου να διατεθούν για μίσθωση. Αποσκοπεί δηλαδή στην αύξηση της προσφοράς κατοικίας με την παροχή κινήτρων προκειμένου κενά ακίνητα να χρησιμοποιηθούν ξανά, αφού επανέλθουν σε κατάσταση που να μπορούν να αξιοποιηθούν. Παρέχονται επιδοτήσεις έως 40 % (με όριο τις 10.000 ευρώ) για ανακαίνιση κατοικιών (εργασίες και υλικά), εμβαδού έως 100 τ.μ. σε αστικά κέντρα προκειμένου αυτές να διατεθούν για μίσθωση. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού πρέπει να έχει οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 40.000€ και ακίνητη περιουσία έως 300.000€ ενώ το σπίτι πρέπει να είναι δηλωμένο ως κενό στο έντυπο Ε2.
Ανάκληση παραχωρήσεων δημοσίων ακινήτων
Όλοι οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης καλούνται να εξετάσουν τις παραχωρήσεις ακινήτων που έχουν πραγματοποιήσει και αν έχουν περάσει 15 χρόνια χωρίς να έχει εκπληρωθεί ο σκοπός τους, να προχωρήσουν στην ανάκληση της παραχώρησης. Τίθεται και δίμηνη προθεσμία στην οποία ο παραχωρησιούχος μπορεί να τεκμηριώσει την ανάγκη συνέχισης της παραχώρησης αν κρίνεται αναγκαίο. Έχει διαπιστωθεί ότι φορείς του Δημοσίου έχουν παραχωρήσει ιδιοκτησίες τους για την εκπλήρωση συγκεκριμένου δημόσιου σκοπού (π.χ. για την στέγαση των υπηρεσιών ενός Δήμου ή για εξυπηρέτηση πολιτιστικών σκοπών) χωρίς όμως, ενώ έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα, ο σκοπός αυτός να έχει εκπληρωθεί.
Στο σχέδιο νόμου θα υπάρχει η προσθήκη της νέας ειδικής πολεοδομικής χρήσης για την κοινωνική κατοικία. Με τον τρόπο αυτό, εκτιμάται ότι θα διασφαλιστεί πως κτίρια του Δημοσίου που είχαν στο παρελθόν διαφορετική χρήση (για παράδειγμα ξενοδοχεία ή εκπαιδευτήρια κλπ.) θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κοινωνική κατοικία χωρίς χωροταξικά εμπόδια, εφόσον φυσικά η γενική χρήση που ισχύει στην περιοχή (κατοικία, πολεοδομικό κέντρο, κοινωφελείς λειτουργίες κ.λπ.) το επιτρέπει.
