Αύξηση, που σε βάθος τριετίας, ανήλθε στο 110% για βία και κατά 315% για σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους δουλειάς, κατέγραψαν οι καταγγελίες που πραγματοποιήθηκαν από εργαζόμενους προς την Επιθεώρηση Εργασίας.
Η ετήσια έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής (ΑΑΕΕ) αναδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος, καθώς και τους κλάδους, στους οποίους οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν τις χειρότερες συνθήκες. Όπως δείχνουν τα στοιχεία για το 2024, το χονδρικό και το λιανικό εμπόριο, καταλαμβάνουν με 28% την θλιβερή πρωτιά στις καταγγελίες. Έπονται με 26% τα ξενοδοχεία και η εστίαση.
Παρά το γεγονός ότι οι συντάκτες της έκθεσης παραδέχονται πως είναι διαχρονική η τάση να υποδηλώνονται τα περιστατικά βίας, τα συμπεράσματα που αναδεικνύονται έχουν ξεχωριστή σημασία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι καταγράφηκε υπερτριπλασιασμός των υποθέσεων σεξουαλικής παρενόχλησης που καταγγέλθηκαν το 2024, τα οποία ανήλθαν σε 38, από μόλις 12 που είχαν προκύψει ένα χρόνο νωρίτερα.
Αντίστοιχα, τα περιστατικά βίας αυξήθηκαν κατά 39%, φτάνοντας στις 318 οι καταγγελίες μέσα σε ένα έτος. Όμως, συγκριτικά με τις 151 που είχαν καταγραφεί το 2022, προκύπτει σημαντική αύξηση 110% ενός τριετίας.
Η συντριπτική πλειονότητά τους (88%), εστιάστηκε σε περιστατικά βίας (λεκτικής ή σωματικής), καθώς και σε περιπτώσεις παρενόχλησης (ηθικής και ψυχολογικής). Το υπόλοιπο 12% των καταγγελιών, αφορούσε υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης.
Από την ανάλυση των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν στην έκθεση, οι υπηρεσίες της Επιθεώρησης Εργασίας, διαπίστωσαν ότι το 66% των καταγγελιών που πραγματοποιήθηκαν το 2024, έγιναν από γυναίκες. Στον αντίποδα, το 70% των καταγγελλόμενων, ήταν άνδρες.
Έτσι, επιβεβαιώνεται και σε ορισμένους χώρους εργασίας, πως επικρατούν ακόμα νοοτροπίες περί υπεροχής του ανδρικού φύλου.
Αναφορικά με την ιδιότητα του καταγγελλόμενου, τα στοιχεία δείχνουν πως σε 162 περιπτώσεις το 2024 (ποσοστό 40%), το κρούσμα βίας και παρενόχλησης προκλήθηκε από τον εργοδότη ή από τον νόμιμο εκπρόσωπο μιας επιχείρησης. Στις περισσότερες περιπτώσεις (239 καταγγελίες ή ποσοστό 60%), καταγγελλόμενος ήταν ένας άλλος συνάδελφος – εργαζόμενος ( πχ προϊστάμενος ή υπεύθυνος βάρδιας) ή τυχόν άλλο πρόσωπο.
Η εκτίμηση των αναλυτών της έκθεσης είναι ότι, οι άνδρες αποφεύγουν να καταγγέλλουν την όποια παρενόχληση μπορεί να δέχονται. Ως αιτία αυτής της αποστροφής, είναι, εκτός από την άγνοια, η υποτίμηση του προβλήματος, ο φόβος για αντίποινα, η έλλειψη υποστήριξης, αλλά και τα κοινωνικά στερεότυπα.
Εκτός από το χονδρικό, το λιανικό εμπόριο (28%), τα ξενοδοχεία και την εστίαση (26%), με πολύ μικρότερα ποσοστά, καταγράφηκαν καταγγελίες στους κλάδους της υγείας, της βιομηχανίας τροφίμων, των υπηρεσιών φύλαξης και του καθαρισμού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σε σύνολο 318 καταγγελιών το 2024:
- Οι 99 επιλύθηκαν με λήψη των πρόσφορων και ανάλογων μέτρων, κατόπιν των σχετικών συστάσεων συμμόρφωσης στις επιχειρήσεις και σχετική παρακολούθηση ως προς την εφαρμογή αυτών (ποσοστό 31%).
- Οι 21 ματαιώθηκαν είτε λόγω μη παράστασης κατά την ορισθείσα συζήτηση των καταγγελλόντων προσώπων, είτε λόγω γραπτής σχετικής ανακλητικής δήλωσης των τελευταίων. Διαπιστώθηκε επίλυση του προβλήματος μεταξύ των μερών, ενόψει προγραμματισμένης συζήτησης ενώπιον των υπηρεσιών, ή διότι κατά τη συζήτηση δεν αναλύθηκαν περαιτέρω συγκεκριμένα περιστατικά βίας και παρενόχλησης.
- Σε 124 υποθέσεις (39%) έχει καταγραφεί από τον Επιθεωρητή Εργασιακών Σχέσεων αιτιολογημένη γνώμη σύστασης προσφυγής στα αρμόδια δικαστήρια. Διαπιστώθηκαν περιπτώσεις όπου καταγράφηκαν αντικρουόμενοι ισχυρισμοί επί αμφισβητούμενων πραγματικών και νομικών ζητημάτων, που χρήζουν δικαστικής εκτιμήσεως. Υπήρξαν όμως και περιπτώσεις όπου δεν κατέστη εφικτό να αξιοποιηθεί ο δικονομικός κανόνας της αντιστροφής του βάρους απόδειξης, καθότι τα ελλιπή στοιχεία περί των καταγγελλομένων δεν ήταν ικανά να θεμελιώσουν την απαιτούμενη αρχή απόδειξης και έτσι ήταν αναπόφευκτη η σύσταση προσφυγής στα αρμόδια να κρίνουν δικαστήρια.
- Σε 31 υποθέσεις επιβλήθηκαν, με βάση το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, κυρώσεις συνολικού ποσού 57.600 ευρώ.
- Ακόμα 43 υποθέσεις, εκ των τελευταίων ημερολογιακά, βρίσκονται σε εξέλιξη.
