Με ένα ειδικό βοήθημα, που θα χορηγείται άπαξ και θα ανέλθει έως 720 ευρώ, η ΔΥΠΑ αναμένεται να καλύψει το κενό που άφησε η κατάργηση τριών αντίστοιχων επιδομάτων και η οποία αποφασίστηκε παραμονές Πρωτοχρονιάς.
Πρόκειται για το πρώτο σκέλος των παρεμβάσεων που θα ακολουθήσουν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και έχουν ως στόχο την αλλαγή σε επίπεδο διαστρωμάτωσης των επιδομάτων που καταβάλλει ο Οργανισμός. Ξεχωρίζει εξ αυτών η παρέμβαση που αναμένεται να γίνει σε σχέση με το επίδομα ανεργίας, ακολουθώντας τη μελέτη που θα κατατεθεί από τον ΟΟΣΑ στη ΔΥΠΑ, το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο. Η εφαρμογή των όποιων αλλαγών γίνουν στην καταβολή και στο ύψος του επιδόματος ανεργίας, θα είναι αρχικά πιλοτική. Βασικές παράμετροι που έχουν τεθεί από τη διοίκηση του Οργανισμού και έχουν ληφθεί υπόψη είναι το νέο επίδομα να τηρεί τις αρχές της ανταποδοτικότητας, της δικαιοσύνης, της αποτελεσματικότητας και να αποτελεί κίνητρο για επιστροφή στην εργασία.
Ουσιαστικά, σύμφωνα με απόλυτα έγκυρες πηγές της ΔΥΠΑ, με τον τρόπο αυτό αναμένεται να αναγνωρίζονται οι εισφορές που έχουν καταβληθεί στη διάρκεια του εργασιακού βίου για κάθε άνεργο ξεχωριστά, με συνέπεια να καταβάλλεται διαφορετικό επίδομα ανά περίπτωση. Το μοντέλο της εξατομίκευσης εκτιμάται ότι θα κάνει και πιο δίκαιη την κατανομή του επιδόματος, που θα προκύπτει ως ποσοστό του μισθού που λάμβανε ο άνεργος, όταν εργαζόταν, άρα και του ύψους των εισφορών που κατέβαλλε. Επίσης, στα σενάρια που υπάρχουν, εξετάζεται και το ενδεχόμενο αύξησης του χρόνου καταβολής του επιδόματος, που σήμερα είναι ένα έτος. Όλα αυτά όμως, θα λειτουργούν συνδυαστικά με το μοντέλο εύρεσης εργασίας, για τον κάθε άνεργο. Άλλωστε, με πρόσφατη νομοθεσία (ν.4921/22), παρέχεται η δυνατότητα στον επιδοτούμενο άνεργο που θα βρει δουλειά πριν από τη λήξη της επιδότησής του, να δικαιούται το 50% του υπόλοιπου ποσού που είχε να λάβει, ως προσθήκη στο μισθό του.
Τα επιδόματα που καταργήθηκαν και τώρα θα αντικατασταθούν από ένα, ενιαίο, καταβάλλονταν (σύμφωνα με στοιχεία του 2023), σε περίπου 27.000 δικαιούχους. Με το νέο μοντέλο οι δικαιούχοι αναμένεται να μειωθούν στα επίπεδα των 18.000, αφού θα γίνει και επανέλεγχος, σε σχέση με τις προϋποθέσεις χορήγησης.
Τα επιδόματα που καταργήθηκαν ήταν τα εξής:
- Ειδικό επίδομα που δίδεται μετά τη λήξη της επιδότησης ανεργίας: Είχε περίπου 20.000 ωφελούμενους και η χορήγησή του ήταν για έναν επιπλέον μήνα, μετά τη λήξη της 12μηνης παροχής του τακτικού επιδόματος ανεργίας. Το ύψος του καθοριζόταν από το ποσό που αντιστοιχούσε σε 13 ημερήσια επιδόματα ανεργίας και ουσιαστικά ήταν 249 ευρώ. Κρίθηκε από τη ΔΥΠΑ ότι αυτό το επίδομα δεν πληρούσε τον στόχο της προσπάθειας σύνδεσης του ανέργου με την αγορά εργασίας και εκτιμήθηκε ότι έχει παρόμοια στόχευση με το επίδομα μακροχρονίως ανέργων.
- Επίδομα τρίμηνης παραμονής στο μητρώο ανέργων: Αφορούσε όσους δεν είχαν τις προϋποθέσεις για να ενταχθούν στο τακτικό επίδομα ανεργίας και μπορούσε να χορηγηθεί έως και τρεις φορές μέσα σε ένα έτος. Το ποσό του επιδόματος ήταν 287 ευρώ. Το 2023, το συγκεκριμένο επίδομα το είχαν λάβει περίπου 7.000 δικαιούχοι.
- Επίδομα επίσχεσης εργασίας. Αφορούσε εργαζόμενους που επέλεξαν την επίσχεση εργασίας, αντιδρώντας έτσι στην μη καταβολή δεδουλευμένων από τον εργοδότη τους, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν τυχόν καταγγελία της σύμβασης εργασίας τους. Το συγκεκριμένο επίδομα το λάμβαναν όσοι δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις χορήγησης της τακτικής επιδότησης. Πέρσι όμως ήταν μόλις τρεις οι δικαιούχοι της εν λόγω παροχής και πρόπερσι ήταν επτά, ενδεικτικό του γεγονότος ότι είχε ατονήσει το συγκεκριμένο βοήθημα, ως προς την πρακτική του εφαρμογή. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις εν δυνάμει δικαιούχων, όπως είναι οι 210 εργαζόμενοι από το Καζίνο Ρίο, που βρίσκονται σε επίσχεση εργασίας, ήδη από τον περασμένο Ιούνιο λόγω μη καταβολής δεδουλευμένων αποδοχών 12,6 εκατ. ευρώ και περίμεναν να επιδοτηθούν από τη ΔΥΠΑ…
Τα τρία ανωτέρω βοηθήματα, σύμφωνα με πηγές της ΔΥΠΑ, είχαν σχεδιαστεί με άλλες προϋποθέσεις και για άλλες συνθήκες που επικρατούσαν στην αγορά εργασίας. Ήταν επιδόματα που είχαν θεσμοθετηθεί από το 1989 (ν.1836) και κρίθηκε σκόπιμο η κατάργηση και σε συνέχεια, η αντικατάστασή τους. Βέβαια, η επιλογή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για να συμβεί κάτι τέτοιο και μάλιστα, παραμονές Πρωτοχρονιάς (29 Δεκεμβρίου), ασφαλώς και ξένισε, τόσο τους ίδιους τους δικαιούχους (περίπου 600 αιτήσεις που είχαν υποβληθεί εκείνες τις ημέρες, απορρίφθηκαν), όσο και τις ίδιες τις υπηρεσίες του Οργανισμού.
Η αντικατάσταση των εν λόγω επιδομάτων, θεωρητικά έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή. Μάλιστα, η δαπάνη για το νέο επίδομα θα ανέλθει στα 13 εκατ. ευρώ, αυξημένη κατά 3 εκατ. ευρώ, συγκριτικά με τα 10 εκατ. ευρώ που είχαν προϋπολογιστεί, αρχικά.
