Αθήνα 21 Οκτώβρη 2020
Αρ. Πρ.: 18
Προς τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων,
Γ. Βρούτση
ΘΕΜΑ: Ενημέρωση σχετικά με την εισφορά υγειονομικής περίθαλψης που επιβλήθηκε με το άρθρο 44 Ν. 4387/2016 στο άθροισμα όλων των κύριων και όλων των επικουρικών συντάξεων
Διαχρονικά στη χώρα μας, πριν την σύσταση του ΕΟΠΥΥ το 2011, λειτουργούσαν πλείονα ταμεία και κλάδοι ασθένειας, κάθε ένα από τα οποία χορηγούσε στους ασφαλισμένους του τις παροχές υγείας που προέβλεπε η νομοθεσία του. Ως πόρος κάθε ταμείου και κλάδου ασθένειας προβλεπόταν, μεταξύ άλλων, εισφορά υγειονομικής περίθαλψης την οποία κατέβαλλαν τόσο οι ενεργοί ασφαλισμένοι επί των αποδοχών τους όσο και οι συνταξιούχοι επί της σύνταξής τους. Υπό το καθεστώς αυτό, της πλειονότητας δηλαδή ταμείων και κλάδων ασθένειας, κατά τη ρητή νομοθετική πρόβλεψη των διατάξεων του άρθρου 14 ΝΔ 4277/1962, όπως είχε τροποποιηθεί με τα άρθρα 17 Ν. 1469/1984 και 30 Ν. 1759/1988, όσοι υπήγοντο στην ασφάλιση περισσότερων του ενός ταμείων και κλάδων ασθένειας, είτε διότι λόγω της επαγγελματικής τους ιδιότητας ήταν ασφαλισμένοι σε περισσότερα ταμεία κύριας ασφάλισης είτε λόγω του ότι λάμβαναν σύνταξη από περισσότερα ταμεία κύριας ασφάλισης, είχαν την δυνατότητα να επιλέξουν σε ποιο ταμείο ή κλάδο ασθένειας θα ασφαλίζονται. Κατά συνέπεια κατέβαλλαν εισφορά υγειονομικής περίθαλψης σε ένα μόνο ταμείο ή κλάδο ασθένειας, κατόπιν επιλογής τους. Πάγια ήταν εξάλλου και η νομολογία, σύμφωνα με την οποία, κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων, αποκλείεται η υπαγωγή του ασφαλισμένου σε περισσότερους του ενός οργανισμούς ασφάλισης ασθένειας, απόκειται, δε, στον ασφαλισμένο να επιλέξει τον οργανισμό ασφάλισης ασθένειας στον οποίο επιθυμεί να υπαχθεί, ως παρέχοντα σε αυτόν τη μεγαλύτερη ασφαλιστική προστασία, εν όψει των υποκειμενικών πραγματικών περιστατικών και των οικονομικών επιβαρύνσεων τις οποίες συνεπάγεται κάθε ασφάλιση (ΣτΕ 4203/1996, 4196/2000, 125/2007, 327/2010, 1889/2011). Περαιτέρω, στη νομοθεσία του ΙΚΑ και ειδικότερα στο άρθρο 6 ΑΝ 1846/1951, όπως ίσχυε μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 2 ΝΔ 4104/1960, προβλεπόταν ότι σε περίπτωση που συνέρρεαν στο ίδιο πρόσωπο ιδιότητες εκ των οποίων προέκυπτε διπλή υποχρέωση ασφάλισης στον Κλάδο Ασθένειας του ΙΚΑ (ιδιότητα συνταξιούχου του
ΙΚΑ και ιδιότητα συνταξιούχου ειδικού ταμείου) καταβαλλόταν εισφορά υγειονομικής περίθαλψης μόνο για την μεγαλύτερη σε ποσό σύνταξη.
Από το 2011, οπότε συστάθηκε ο Ενιαίος Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), οι παροχές υγείας σε είδος χορηγούνται για όλους τους ασφαλισμένους από αυτόν. Στον ΕΟΠΥΥ αποδίδεται, δυνάμει του άρθρου 19 Ν. 3918/2011, η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι όλων των ασφαλιστικών οργανισμών.
Με το άρθρο 44 Ν. 4387/2016 ορίστηκε ότι από την 01.07.2016, σε περίπτωση συρροής στο ίδιο πρόσωπο περισσότερων της μιας κύριων συντάξεων, η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης 6% υπολογίζεται στο άθροισμα των καταβαλλόμενων συντάξεων ανεξαρτήτως αιτίας. Το ίδιο προβλέφθηκε από την ως άνω διάταξη και για την περίπτωση συρροής στο ίδιο πρόσωπο περισσότερων της μίας επικουρικών συντάξεων. Με την ως άνω διάταξη δηλαδή κάμφθηκε ο μέχρι τότε ισχύων κανόνας της παρακράτησης της εισφοράς υγειονομικής κάλυψης από μία μόνο σύνταξη, κατόπιν επιλογής του συνταξιούχου και επιβαρύνθηκαν όσοι λαμβάνουν σύνταξη από περισσότερους του ενός φορείς (οι καλούμενοι διπλοσυνταξιούχοι), οι οποίοι καλούνται πλέον να καταβάλλουν εισφορά υγειονομικής κάλυψης 6% επί όλων των συντάξεων που λαμβάνουν.
Η ως άνω επιβάρυνση των διπλοσυνταξιούχων με πολλαπλή εισφορά υγειονομικής περίθαλψης ουδόλως δικαιολογείται από το νομοθέτη, ο οποίος δεν διαλαμβάνει στην οικεία αιτιολογική έκθεση κανέναν λόγο δημοσίου συμφέροντος που να την επιβάλλει.
Δεδομένων τούτων, η διάταξη του άρθρου 44 Ν. 4387/2016 παραβιάζει, κατά την άποψή μας, πλήθος συνταγματικών και υπέρτερης νομοθετικής ισχύος διατάξεις.
Καταρχάς, η προαναφερόμενη διάταξη του άρθρου 44 Ν. 4387/2016 παραβιάζει την αρχή της ισότητας και της ίσης μεταχείρισης που κατοχυρώνονται από το άρθρο 4 του Συντάγματος, αφού όσοι λαμβάνουν δύο ή περισσότερες κύριες συντάξεις καθώς και δύο ή περισσότερες επικουρικές συντάξεις πληρώνουν δύο ή περισσότερες φορές την εισφορά υγειονομικής κάλυψης προκειμένου να λάβουν από ένα και τον αυτό Οργανισμό, δηλαδή τον ΕΟΠΥΥ, την ίδια παροχή ασθενείας, την οποία θα απολαύσουν και όσοι λαμβάνουν μία μόνο σύνταξη και καταβάλλουν άπαξ την εισφορά υγειονομικής περίθαλψης. Έτσι π.χ. όσοι λαμβάνουν δύο κύριες συντάξεις καταβάλλουν εισφορά υγειονομικής περίθαλψης
6% επί κάθε σύνταξης με αποτέλεσμα η εισφορά τους να ανέρχεται στην πραγματικότητα σε 12%.
Με τον τρόπο αυτό, δια της προαναφερόμενης διάταξης εισάγονται εισοδηματικά κριτήρια για την χορήγηση παροχών ασθενείας στους συνταξιούχους, ενώ καταργείται κάθε έννοια ανταποδοτικότητας ανάμεσα στην εισφορά υγειονομικής περίθαλψης και στην παροχή για την οποία καταβάλλεται. Έτσι η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης αποξενώνεται από τον σκοπό για τον οποίο επιβάλλεται, δηλαδή την ασφαλιστική κάλυψη των συνταξιούχων για παροχές ασθενείας και αποκτά φορολογικό και εισπρακτικό χαρακτήρα.
Εξάλλου, η πολλαπλή επιβάρυνση των συνταξιούχων που λαμβάνουν δύο ή περισσότερες συντάξεις με την εισφορά υγειονομικής περίθαλψης συνιστά υπέρμετρο περιορισμό του περιουσιακής φύσης δικαιώματός τους στις συντάξεις τους, μη δυνάμενο να δικαιολογηθεί από λόγους δημοσίου συμφέροντος και ως εκ τούτου αντίκειται στο άρθρο 1 ΠΠΠ ΕΣΔΑ.
Ζητάμε νομοθετική ρύθμιση, ώστε να επανέλθει στην μία (1) σύνταξη η κράτηση για την εισφορά υγειονομικής περίθαλψης και το 6% να γίνει 4% όπως ήταν πριν τον νόμο του 4387/2016.
ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος Η Γ.Γραμματέας
Χατζόπουλος Ν. Μουρίκη Π.
