Στη Βουλή το νομοσχέδιο για την επικουρική ασφάλιση: Τέλος το μέρισμα των συνταξιούχων από την «πίσω πόρτα» – Όλες οι διατάξεις

Με 81 άρθρα κατατέθηκε μετά τις 2 τα ξημερώματα του Σαββάτου, το νομοσχέδιο για την μεταρρύθμιση στην επικουρική ασφάλιση. Ένα νομοσχέδιο που στο άρθρο 8, επιβεβαιώνει ουσιαστικά, ότι θα αξιοποιηθεί μέχρι και το 0,5% του ΑΕΠ που λαμβάνει κάθε έτος το υπουργείο Εργασίας από τον κρατικό προϋπολογισμό, για να καλυφθούν τυχόν ανάγκες που μπορεί να προκύψουν από την λειτουργία του νέου κεφαλαιοποιητικού μοντέλου στην επικούρηση. Ακριβέστερα, επισημαίνεται ότι, στους πόρους του νεοσύστατου Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) για την επόμενη πενταετία, θα λαμβάνει ετησίως επιχορήγηση από τον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου Εργασίας για την κάλυψη των λειτουργικών εν γένει δαπανών του. Σε αυτές συγκαταλέγονται και οι πάσης φύσεως αποδοχές των οργάνων διοίκησης του Ταμείου και του προσωπικού που υπηρετεί σε αυτό με οποιαδήποτε σχέση εργασίας. Ουσιαστικά, λοιπόν, το ΤΕΚΑ αποκτά το δικαίωμα να κάνει χρήση και αυτού του 0,5% του ΑΕΠ που είχε θεσμοθετηθεί στο «νόμο Βρούτση» (ν.4670/2020) και το οποίο υποτίθεται θα κατέληγε ή στην καταβολή αναδρομικών για τελεσίδικες αποφάσεις ή στη χορήγηση μερίσματος στους συνταξιούχους…

Σε κάθε περίπτωση, με το νομοσχέδιο ορίζονται οι λεπτομέρειες λειτουργίας του νέου συστήματος κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης. Οριοθετείται η λειτουργία του ΤΕΚΑ, καθώς και η πρόσληψη των μελών του ΔΣ που θα αναλάβει τη διαχείριση του Ταμείου. Ορίζεται ρητά, όπως υπήρχε και στη δημόσια διαβούλευση,  ότι τα μέλη του ΔΣ, «δεν έχουν αστική ευθύνη έναντι ιδιωτών για πράξεις που σχετίζονται με την άσκηση των καθηκόντων τους» (άρθρο 19). Τονίζεται η δημιουργία ατομικού λογαριασμού και η επένδυση των κεφαλαίων που θα συσσωρεύονται για κάθε ασφαλισμένο ξεχωριστά.

Πιο αναλυτικά, τα άρθρα που εμπεριέχονται στο σχέδιο νόμου, έχουν ως εξής:

Μέρος Β’ Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης

Άρθρο 4: Ιδρύεται το ΤΕΚΑ με έναρξη λειτουργίας την 1η Ιανουαρίου 2022.

Άρθρο 6: Στην ασφάλιση του Ταμείου υπάγονται υποχρεωτικά «όλα τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν για πρώτη φορά από την 1.1.2022 και εφεξής ασφαλιστέα εργασία-απασχόληση για την οποία υφίσταται υποχρέωση υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ. Στην ασφάλιση του Ταμείου υπάγονται προαιρετικά, μετά από αίτησή τους, οι ασφαλισμένοι που έχουν γεννηθεί μετά την 1.1.1987, δηλαδή είναι έως 35 ετών. Προαιρετική (εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 35^ο έτος της ηλικίας τους), είναι και η συμμετοχή των:

*Αυτοαπασχολούμενων υγειονομικών.

*Προσώπων που ασκούν επάγγελμα που υπάγεται στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ

*Εργαζομένων που βάσει γενικής ή ειδικής διάταξης, εξαιρούνται της υποχρεωτικής υπαγωγής στην ασφάλιση άλλων φορέων επικουρικής ασφάλισης.

Η διαδικασία ένταξης στον ΤΕΚΑ ειδικά για τις περιπτώσεις όπου προαιρετικά μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, θα μπορεί να πραγματοποιηθεί εντός του 2023.

Άρθρο 7: Ως χρόνος ασφάλισης στο ΤΕΚΑ ορίζεται το χρονικό διάστημα κατά το οποίο καταβάλλονται ή οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές από την έναρξη λειτουργίας του Ταμείου και εξής.

Άρθρο 8: Εκτός από την επιχορήγηση του υπουργείου Εργασίας, πόροι του Ταμείου θα είναι τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών. Οι αποδόσεις από τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου και πόροι προερχόμενοι από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Άρθρο 9: Οι ασφαλιστικές εισφορές υπόκεινται σε κρατήσεις για να σχηματιστεί το αποθεματικό λειτουργίας του ΤΕΚΑ. Οι κρατήσεις αυτές θα είναι έως 1% επί των αντίστοιχων καταβαλλόμενων εισφορών.

Άρθρο 10: Το ΤΕΚΑ θα έχει Διοικητικό Συμβούλιο και Διευθύνοντα Σύμβουλο.

Άρθρο 11: Το ΔΣ θα είναι επταμελές και η θητεία του θα είναι για πέντε έτη.

Άρθρο 12: Τα μέλη του ΔΣ επιλέγονται από ανεξάρτητο συμβούλιο επιλογής. Προηγείται δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που εκδίδει ο υπουργός Εργασίας. Το Συμβούλιο είναι πενταμελές και αποτελείται από τον υποδιοικητή της ΤτΕ, τον πρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, τον πρόεδρο του ΑΣΕΠ, τον γενικό διευθυντή του ΟΔΔΗΧ και έναν καθηγητή ΑΕΙ με ειδίκευση σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. Το Συμβούλιο μπορεί να υποστηρίζεται και από εξειδικευμένο σύμβουλο προσλήψεων. Υποχρεώνεται εντός τριμήνου από την υποβολή των υποψηφιοτήτων να προτείνει στον υπουργό Εργασίας τον κατάλογο με τους επικρατέστερους υποψηφίους. Η τελική επιλογή ανήκει στον εκάστοτε υπουργό Εργασίας.

Άρθρο 19: Τα μέλη του ΔΣ δεν έχουν αστική ευθύνη έναντι ιδιωτών για πράξεις που σχετίζονται με την άσκηση των καθηκόντων τους.

Άρθρο 20: Το ΔΣ του Ταμείου αποφασίζει για τα επενδυτικά προγράμματα και τα νέα επενδυτικά προϊόντα που θα προσφέρει στους ασφαλισμένους.

Άρθρο 21: Το ΔΣ του Ταμείου συνεδριάζει μία φορά το μήνα.

Άρθρο 24: Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ταμείου προσλαμβάνεται για έξι έτη και έχει  δικαίωμα ανανέωσης της θητείας του για ισόποσο χρονικό διάστημα.

Άρθρο 27: Συστήνεται Ιδιαίτερο γραφείο του Διευθύνοντος Συμβούλου, με τρεις εξωτερικούς συνεργάτες, εκ των οποίων ο ένας μπορεί να είναι μετακλητός.

Άρθρο 28: Συστήνεται Επενδυτική Επιτροπή με σκοπό την υποστήριξη του ΔΣ στη χάραξη και παρακολούθηση της επενδυτικής πολιτικής του Ταμείου.

Άρθρο 32: Δημιουργείται αναλογιστική υπηρεσία, που έχει ως κύριο αντικείμενο την εκπόνηση αναλογιστικών μελετών για τη λειτουργία του Ταμείου, σε ετήσια βάση.

Άρθρο 33: Δημιουργείται μονάδα διαχείρισης κινδύνων.

Άρθρο 34: Δημιουργείται μονάδα εσωτερικού ελέγχου.

Άρθρο 35: Το Ταμείο καταρτίζει κάθε έτος χρηματοοικονομικές καταστάσεις και εκθέσεις. Εκεί απεικονίζονται τα περιουσιακά στοιχεία, οι υποχρεώσεις, η χρηματοοικονομική κατάσταση, οι ταμειακές ροές του Ταμείου, ενώ υπάρχουν πληροφορίες και για τα κύρια επενδυτικά περιουσιακά τους στοιχεία.

Άρθρο 38: Το Ταμείο εξαιρείται από το Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης. Εάν όμως ενταχθεί σε αυτό, τότε υπόκειται στη σύνταξη Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) και στην κατάρτιση ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού.

Άρθρο 39: Στο Ταμείο συστήνονται 100 θέσεις προσωπικού, από τις οποίες οι 25 είναι ειδικού επιστημονικού προσωπικού, οι 45 είναι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (ΠΕ), οι 15 είναι τεχνολογικής εκπαίδευσης (ΤΕ), οι 10 είναι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΔΕ) και οι 5 είναι υποχρεωτικής εκπαίδευσης (ΥΕ). Για την πρώτη διετία, η κάλυψη των θέσεων μπορεί να πραγματοποιείται με μετάταξη ή απόσπαση προσωπικού από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Η απόσπαση έχει χρονική διάρκεια τρία έτη και μπορεί να ανανεωθεί άλλες δύο φορές για ισόποσο χρονικό διάστημα. Μέχρι να καλυφθούν οι κενές οργανικές θέσεις, είναι δυνατό να γίνονται προσλήψεις με συμβάσεις ορισμένου χρόνου διάρκειας τριών ετών, με δικαίωμα ισόχρονης ανανέωσης, για τις θέσεις που έχουν επιστημονική εξειδίκευση.

Μέρος Γ’: Λειτουργία του ΤΕΚΑ

Άρθρο 43: Οι εισφορές των ασφαλισμένων και των εργοδοτών οφείλονται και καταβάλλονται μηνιαία. Εισπράττονται από τον e-ΕΦΚΑ και αποδίδονται εντός δύο μηνών.

Άρθρο: 44: Τυχόν εκπρόθεσμη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών βαρύνεται  με τόκους και προσαυξήσεις. Οι απαιτήσεις του ΤΕΚΑ για ληξιπρόθεσμες εισφορές εισπράττονται από το ΚΕΑΟ.

Άρθρο 46: Για κάθε ασφαλισμένο δημιουργείται ατομικός λογαριασμός. Εκεί απεικονίζονται λογιστικά οι καταβλητέες εισφορές, οι καταβληθείσες εισφορές, οι οφειλόμενες εισφορές και οι αποδόσεις από την επένδυση

Άρθρο 47: Το Ταμείο μεριμνά για την επαρκή διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου και την επιλογή ποιοτικών επενδύσεων. Αποφεύγεται η υπέρμετρη συσσώρευση κινδύνων.

Άρθρο 48: Το Ταμείο παρέχει στους ασφαλισμένους επενδυτικά προγράμματα προκαθορισμένου κύκλου ζωής. Σε σχέση με το βασικό, παρέχονται και άλλα προγράμματα με διαφοροποιημένο επενδυτικό κίνδυνο.

Άρθρο 52: Οι ασφαλισμένοι του Ταμείου που έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης, δικαιούνται ισόβια επικουρική σύνταξη. Προϋπόθεση να έχουν συνταξιοδοτηθεί από το φορέα κύριας ασφάλισης. Το ύψος της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, υπολογίζεται με βάση το υπόλοιπο του ατομικού λογαριασμού κάθε ασφαλισμένου.

Άρθρο 53: Εάν ο ασφαλισμένος δεν συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης, κατά τη συμπλήρωση του γενικού ορίου ηλικίας, του επιστρέφεται ποσό ίσο με τις καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές στο Ταμείο.

Άρθρο 54: Επικουρική σύνταξη αναπηρίας.

Άρθρο 55: Επικουρική σύνταξη θανάτου.

Άρθρο 56: Από 1.1.2022 και μετά συνυπολογίζεται χρόνος ασφάλισης για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ως τέτοιος λογίζεται ο χρόνος που διανύεται στην ασφάλιση του ΤΕΚΑ και ο χρόνος που έχει προηγουμένως διανυθεί σε άλλο φορέα επικουρικής ασφάλισης. Το ποσό της σύνταξης που προκύπτει από αυτή την περίπτωση υπολογίζεται από κάθε φορέα για κάθε ξεχωριστό χρονικό διάστημα.

Άρθρο 59: Το Κράτος καλύπτει από τον Κρατικό Προϋπολογισμό την απομείωση των πόρων του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ από ασφαλιστικές εισφορές, λόγω της εισαγωγής και λειτουργίας του κεφαλαιοποιητικού συστήματος επικουρικής ασφάλισης

Άρθρο 60: Κατά τον χρόνο επέλευσης του κοινωνικοασφαλιστικού κινδύνου, το κράτος εγγυάται την καταβολή ελάχιστης ανταποδοτικής μηνιαίας επικουρικής σύνταξης.

Άρθρο 61: Κάθε χρόνο το Ταμείο κοινοποιεί ηλεκτρονικά στους ασφαλισμένους, έγγραφο με τα στοιχεία του ατομικού λογαριασμού τους.

Άρθρο 62: Οι ασφαλισμένοι μπορούν να επιλέξουν διαφορετικό επενδυτικό πρόγραμμα από το προκαθορισμένο. Πρέπει όμως να υποβάλλουν οι ίδιοι σχετική αίτηση. Η αίτηση για αλλαγή επενδυτικού προγράμματος μπορεί να υποβάλλεται ανά τρία έτη.

Άρθρο 63: Ασφαλισμένοι που έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση του Ταμείου για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός έτους, εάν υποστούν διακοπή ασφάλισης, μπορούν να συνεχίσουν να ασφαλίζονται προαιρετικά στο Ταμείο.

Άρθρο 64: Οι ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρώσει 12 έτη ασφάλισης, μπορούν να καταβάλλουν εφάπαξ το σύνολο των εισφορών που αντιστοιχεί για να συμπληρώσουν 15αετία. Οι μισθωτοί ασφαλισμένοι του Ταμείου έχουν δικαίωμα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης. Οι μη μισθωτοί μπορούν να επίσης να αναγνωρίσουν χρόνο ασφάλισης, αλλά με βάση την ασφαλιστική κατηγορία που υπάγονται.

Άρθρο 65: Ο ασφαλισμένος που διαπιστώνει ότι υφίσταται ζημία από εκτελεστή πράξη ή παραλείψεις του ΤΕΚΑ, έχει δικαίωμα να υποβάλλει ενδικοφανή προσφυγή.

Άρθρο 67: Οι απαιτήσεις του Ταμείου από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, υπόκεινται σε 20αετή παραγραφή.

Μέρος Δ’: Εξουσιοδοτικές και μεταβατικές διατάξεις

Άρθρο 69: Μέχρι να συγκροτηθεί μόνιμο ΔΣ, το ΤΕΚΑ διοικείται από προσωρινή διοικούσα επιτροπή. Πρόεδρος είναι ο ΓΓ Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Άρθρο 70: Για πέντε χρόνια μετά τη λειτουργία του Ταμείου, οι αρμοδιότητες της Επενδυτικής Επιτροπής, μεταφέρονται στην Εταιρία Διαχείρισης Επενδυτικών Κεφαλαίων Ταμείων Ασφάλισης – Ανώνυμη Εταιρία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΕΔΕΚΤ – ΑΕΠΕΥ)

Άρθρο 71: Για πέντε έτη από την έναρξη λειτουργίας του ΤΕΚΑ, Διαχειριστής Επενδύσεων ορίζεται η ΕΔΕΚΤ.